Met het structureel echoscopisch onderzoek (SEO) wordt gekeken naar structurele (lichamelijke) afwijkingen van het ongeboren kind. Er zijn twee SEO’s:
eerste trimester seo
Vanaf 1 september 2021 wordt het eerste trimester SEO (in onderzoekssetting) aangeboden. Zwangeren kunnen dan kiezen voor een structureel echoscopisch onderzoek rond de 13e week van de zwangerschap om hun ongeboren kind te laten onderzoeken op structurele afwijkingen. Dit echo-onderzoek vindt plaats in de periode van 12+3 tot en met 14+3 weken zwangerschap. Het eerste trimester SEO wordt aangeboden in het kader van de landelijke, wetenschappelijke IMITAS studie. In de communicatie met zwangeren wordt de term 13 wekenecho gebruikt.
De minister van VWS heeft besloten het aanbod eerste trimester SEO te verlengen tot 1 juli 2026. Hierdoor blijft het voor zwangeren mogelijk om gebruik te maken van het aanbod, zolang er nog geen besluit is genomen over structurele opname van het eerste trimester SEO in het aanbod van prenatale screening.
Voor vragen over de IMITAS-studie met betrekking tot vragenlijsten, interviews, toestemmingsformulier of toestemming intrekken kan je terecht bij de IMITAS onderzoeksgroep.
tweede trimester seo
Zwangeren kunnen een tweede trimester SEO laten uitvoeren rond de 20e week van de zwangerschap. Dit echo-onderzoek vindt plaats in de periode van 18+0 tot en met 21+0 weken zwangerschap.
kwaliteitsbeoordeling
Voor de kwaliteitsbeoordeling van de SEO-beelden wordt met de logboekmethode gewerkt. Het proces van de beeldbeoordeling verloopt via Peridos. Bij vragen of opmerkingen kan de echoscopist per e-mail of telefoon contact opnemen met de beoordelaar. Echoscopisten die ook in andere regio’s werken hebben mogelijk te maken met een andere werkwijze. Bij het huidige scoringssysteem is het mogelijk dat men voldoende punten scoort, maar op belangrijke onderdelen onvoldoende kwaliteit laat zien. Volgens de herziene kwaliteitscriteria is het niet langer toegestaan om bij de orgaansystemen “centraal zenuwstelsel” en “hart” bij alle drie beoordeelde SEO’s een onvoldoende te scoren op de doorsnedes.
Neurale buis defecten
Het opsporen van neurale buis defecten is het primair geformuleerde doel van het SEO. Dat is de reden waarom gekozen is om bij het centraal zenuwstelsel ten minste één adequaat beeld van elk van de doorsnedes en van de calliperplaatsing verplicht te stellen. De reden om dit aan te vullen met ten minste één adequaat beeld van elk van de doorsnedes van het hart, is dat hartafwijkingen de meest voorkomende aangeboren afwijking is, en dat een prenatale diagnose voor deze foetus levensreddend kan zijn (Van Velzen, Ultrasound Obstet Gynecol 2015;320-325). Bovendien worden hartafwijkingen relatief vaak niet gezien in de prenatale screening (Van Velzen, BJOG 2016;400-407). Ook wordt het onderzoek van het hart als moeilijkste ervaren door echoscopisten (Oosterhuis, Prenat Diagn 2016;555-560). Door meer nadruk te leggen op de beelden van het hart bij de kwaliteitsbeoordeling, hoopt het landelijke programma prenatale screening de kwaliteit van het SEO te verhogen.
Kwaliteitssysteem Echoapparatuur
Binnen de prenatale screening is een kwaliteitssysteem ontwikkeld om de kwaliteit van de echoapparatuur voor het structureel echoscopisch onderzoek te kunnen borgen. Dit systeem wordt tussen 1 januari 2023 en 1 januari 2026 geleidelijk geïmplementeerd. Kern van dit kwaliteitssysteem is dat de specificaties en eisen van de echoapparatuur voortaan getoetst worden door middel van het uitvoeren van diverse testen.